ارزیابی کفایت تغذیه ای بر اساس شاخص هزینه خوراک در خانوارهای ساکن شهر تهران

سابقه و هدف: یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده در میزان دسترسی اقتصادی به غذا قیمت اقلام غذایی و هزینه ای است که خانوارها باید برای تأمین موادغذایی مورد نیاز خود بپردازند. این مطالعه با هدف ارزیابی کفایت تغذیه ای رژیم غذایی خانوارهای شهر تهران بر اساس شاخص هزینه خوراک در سال های 81-1380 انجام شد. مواد وروش ها: مطالعه حاضر بر روی داده های طرح جامع مطالعات الگوی مصرف مواد غذایی خانوار و وضعیت تغذیه ای کشور مربوط به خانوارهای ساکن شهر تهران انجام شد. قیمت کلیه اقلام غذایی بر اساس مقدار خورده شده محاسبه شد و سپس هزینه خوراک با در نظر گرفتن تعداد افراد خانوار در یک ماه بدست آمد. کفایت تغذیه ای انرژی، پروتئین، کلسیم، آهن و ویتامین های a وb2 بین خانوارها در پنجک های مختلف هزینه خوراک و هزینه کل مقایسه شد. یافته ها: میزان مصرف مواد غذایی از گروه گوشت، لبنیات، میوه ها و سبزی ها با افزایش هزینه خوراک افزایش یافت و بالاترین ضریب همبستگی مربوط به گروه گوشت ها بود. با افزایش هزینه خوراک میزان دریافت انرژی، پروتئین، ریبوفلاوین، ویتامین a ، کلسیم و آهن و درصد دریافت نسبت به نیاز هریک از این مواد مغذی افزایش یافت و بیشترین ضریب همبستگی به ویتامین b2 تعلق داشت. مصرف بالای گروه گوشت، لبنیات و میوه ها نیز در میان خانوارهایی که هزینه کل بالاتری داشتند بیشتر و ارتباط آنها معنی دار بود (2/0=r و05/0> p) در حالی که ارتباط بین هزینه کل خانوار و دریافت نان و غلات ، مواد قندی و چربی ها معکوس و ضریب همبستگی آن بسیار پایین بود (09/0-07/0=r). به علاوه افزایش کل هزینه خانوار با افزایش میزان درصد دریافت نسبت به نیاز ویتامین b2، ویتامینa و کلسیم ارتباط معنی دار داشت. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که در صورت افزایش هزینه خوراک، مصرف مواد غذایی با ارزش غذایی بالاتر افزایش می یابد در نتیجه دریافت ریزمغذی های کلیدی نیز بیشتر می شود. از طرف دیگر بین افزایش کل هزینه خانوار و مصرف مواد غذایی پرکالری ارتباطی وجود نداشت در حالیکه با مواد غذایی مغذی تر مثل گوشت و لبنیات و میوه ها ارتباط دیده شد. این یافته ها افزایش دریافت ریزمغذی هایی چون ویتامین b2 ، ویتامین a و کلسیم را نزد خانوارها در پنجک های هزینه ای بالاتر توجیه می نماید. واژگان کلیدی: هزینه خوراک خانوار، کفایت تغذیه ای، دسترسی اقتصادی